Türkiye'de antibiyotiklerin yanlış ve aşırı kullanımı, antibiyotik direnci sorununu beraberinde getiriyor. Türkiye'deki bakterilerin yüzde 54'ünün antibiyotiklere karşı direnç geliştirdi. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, Türkiye basit hastalıklara karşı etkisiz kalan ülkeler arasında dünya genelinde ilk 3'te yer alıyor.
Yanlış ve bilinçsiz antibiyotik kullanımının, bazı bakterilerin direnç geliştirmesine neden oluyor. Antibiyotik direnci kazanan bakterilerin daha kolay yayıldığı ve dirence yol açan genetik yapılarını diğer bakterilere geçirdiği biliniyor. Bu durumun, hastalıkların tedavi süreçlerinin uzamasına ve yeni ilaçların kullanılmasına sebep olduğu ifade ediliyor. Antibiyotik direncinden en çok etkilenen gruplar arasında bakteriyel enfeksiyonlardan etkilenen hastalar, cerrahi işlem görenler, organ nakli yapanlar, kemoterapi görenler, yoğun bakımda yatanlar ve prematüre doğan bebekler bulunuyor.
Antibiyotiklerin doğru kullanımının, tüm sağlık bileşenlerinin ve vatandaşların iş birliği ile üzerinde durulması gereken önemli bir halk sağlığı sorunu olduğunu bilmekte fayda var. Akılcı ilaç kullanımının temel ilkesinin, ilacın bir uzman tarafından verilmesi (doktor) ve bir uzmanın bilgi ve danışmanlığında (eczacı) kullanımı olduğuna dikkat çekiliyor. Eczacının, en yakın sağlık danışmanı olarak, antibiyotikler dahil her türlü ilacın doğru kullanımı konusunda vatandaşları doğru şekilde yönlendireceği belirtiliyor.
Doğru antibiyotik kullanımı için şu önerilere yer verilebilir:
1. Doktor reçete etmedikçe ve eczacıya danışılmadıkça asla antibiyotik kullanılmamalıdır.
2. Antibiyotiği eczacının önerdiği şekilde, zamanda ve dozda kullanmak önemlidir.
3. İyileşme durumunda bile hekimin belirttiği süreden önce antibiyotik tedavisini sonlandırmamak gereklidir.
4. Virüslere bağlı solunum yolu enfeksiyonlarında antibiyotiklerin etkisiz olduğu unutulmalıdır.
5. Kendi başına kullanılan antibiyotiğin etkili olmayacağı ve her antibiyotiğin her hastalıkta kullanılamayacağı anlaşılmalıdır.
6. Başkasının antibiyotiğini kullanmamak ve daha önceki tedavilerden kalan ilaçları hekime danışmadan kullanmamak önemlidir.
7. İlaçların saklama koşulları hakkında eczacıya danışmak, ilaçların etkinliğini artırabilir.
Antibiyotik direnciyle mücadelede, bireylerin bilinçli ilaç kullanımına özen göstermeleri ve sağlık profesyonellerinin rehberliği büyük bir önem taşımaktadır.
