Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, TBMM Genel Kurulunda, Bakanlığın 2023 yılı bütçesi üzerinde konuşma yaptı. Bakan Bilgin, TBMM'nin, millet iradesini temsil ettiğini hatırlatarak, Meclis'te her türlü fikrin söylenmesi ve eleştirinin yapılmasının önemine işaret etti.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile bağlı kurumların 2023 yılı bütçesi üzerine TBMM Genel Kurulunda konuşma yapan Bilgin, sendikalaşmayı fevkalade önemli gördüklerini kaydederek, sendikalaşma oranının kamuda oldukça yüksek bir seviyedeyken işçilerde oldukça düşük olduğunu belirtti. Özellikle küçük ve orta ölçekli işletmelerde sendikalaşmaya ve işçilerin sendikal haklarına karşı bir tavrın gelişmiş olmasının, bu durumun en önemli sebebi olduğunu aktaran Bilgin, bütün siyasi partiler ve siyasilerin buna karşı mücadele etmesi gerektiğinin altını çizdi.
Bakan Bilgin, bu konuda bir zihniyet dönüşümüne ihtiyaç olduğunu belirterek, "Buna karşı sendikalaşmanın önünü açacak sendikal mücadeleyi, emekçilerin sermaye karşısında örgütlenmesini sağlayacak mücadeleyi mutlaka desteklememiz lazım. Bu konuda asla geri duracak bir tavrımız yoktur" dedi.
Örgütlenen işçilerin iş yerinden atılmasının da aralarında bulunduğu bazı durumların kendisine iletildiğini söyleyen Bilgin, hukuka aykırı bir işlem varsa cezalandırmak ve kapatmak dahil gerekenleri yaptığını anlattı. Bakan Bilgin, "Bana ulaştıkları zaman orada işçilerin yanındayım. Çünkü bu hukuk, TBMM'nin çıkardığı hukuktur. Bu hukukun arkasında durmak bizim görevimizdir, bir fedakarlık falan yapmıyoruz, işimizi yapıyoruz. Bu görevimizi yapmak mecburiyetindeyiz" ifadelerini kullandı.
“İşverenlerin İş Kolu Müracaatında Keyfilikler Var, İş Kolunu Biz Belirleyeceğiz”
Sendikal özgürlükleri genişletecek düzenlemelere ihtiyaç olduğuna vurgu yapan Bilgin, şunları kaydetti:
"Mevcut düzenlemelerin kötü kullanımları da var. İş yeri ve işletme ayrımında farklı oranlar var. Bunu en kısa zamanda gidereceğiz, ortadan kaldıracağız. Bir de işverenlerin iş kolu müracaatında keyfilikler var. İşveren hiç alakasız bir iş koluna gidip müracaat ediyor. İşçiler örgütlenmeye kalkınca işkolu değişikliği yapıyor. İş kolunu, patronun müracaat ettiği değil, bizim iç hukukumuzun kriterlerine göre belirlediğimiz iş yeri olarak tayin edeceğiz, iş kolunu biz belirleyeceğiz."
Bakan Bilgin, kamu çalışanlarına yönelik toplu sözleşmede enflasyonun etkilerinden korumaya yönelik maddelerin yer aldığını, beslenmeden yakacak yardımlarına kadar düzenlemeleri hayata geçirdiklerini anımsattı.
3600 ek gösterge konusundaki yasal düzenlenemin Türkiye’nin son yıllarda yaptığı en kapsamlı düzenleme olduğunu ifade eden Bilgin, "Başlangıçta 4 meslek grubunu kapsıyordu. Biz onu genişlettik, yaklaşık 6 milyona çıkardık. Bu, Türkiye'nin son yıllarda yaptığı en köklü sosyal düzenlemedir" değerlendirmesinde bulundu.
Bu düzenlemenin daha fazla genişletilmesine yönelik talepleri aktaran Bilgin, "O konu da bizim gündemimizde, çalışmayı yapıyoruz. Ümit ediyorum onu da Meclisimize takdim edeceğiz" diye konuştu.
“Üçlü Masada Asgari Ücretle İlgili Görüşmelerimiz Devam Ediyor”
Bakan Bilgin, bu yıl asgari ücrette aritmetik olarak yüzde 80'in üzerinde bir artış yapıldığını hatırlatarak, "Enflasyon o kadar tahripkar bir hale gelmiştir ki enflasyon karşısında asgari ücretin reel değeri gerilemiştir. Bugün yeniden asgari ücretle ilgili görüşmelerimiz başladı, sürüyor. İşçi ve işveren sendikalarımız ile bizim oturduğumuz üçlü masada bu görüşmeler devam ediyor" ifadesini kullandı.
Asgari ücret konusunda yapılan araştırmanın sonuçlarını aktaran Bilgin, "Ortalama kamuoyu beklentisi çok yüksek, 8 bin lira üzerinde çıktı. İşverenlerin beklentisi 7 bin lira civarında çıktı. Asgari ücret dışında ücret alan işçiler için olması gereken rakam 7 bin-7 bin 500 lira çıktı. Ama asgari ücretlilerde Türkiye ortalamasından bahsediyorum, 3 büyükşehirde farklı, o da 7 bin 600 lira çıktı. Demek ki ateş düştüğü yeri yakıyor, asgari ücretle çalışan işçiler, Türkiye'nin her tarafında, 3 büyükşehirde daha yüksek, farklı ücret düzeylerini bekliyorlar. Asgari ücret tutarına ilişkin konuşulan bazı rakamlar var, komisyon çalışmalarını sürdürürken bir rakam telaffuz etmem zaten yakışık almaz. Buradan şunu açıkça ifade etmek isterim, asgari ücret meselesinde biz emekçilerimizden yana tavır alacağız, bundan kimsenin endişesi olmasın." dedi.
Bakan Bilgin, Türkiye'de çalışanların içerisinde asgari ücretlilerin oranının yüzde 60 değil, yüzde 38 civarında olduğu bilgisini paylaşarak, şöyle devam etti:
"O da küçümsenecek bir rakam değildir. Onu ciddiye almamız lazım. Bu bize şunu gösteriyor, asgari ücret düzenlemesi sadece asgari ücretlileri ilgilendiren bir konu değildir. Asgari ücret düzenlemesinin bir başka fonksiyonu var. Biz asgari ücrette ciddi bir düzenleme yaptığımız zaman bütün ücretlilerin aldıkları ücret düzeyleri asgari ücrete göre farklılaşıyor ve yukarıya doğru tırmanıyor. Dolayısıyla asgari ücret siyaseti aynı zamanda diğer ücretleri belirleyen, düzenleyen bir etki yaratmaktadır. Biz asgari ücreti ne kadar gerçekçi bir rakamla belirlersek asgari ücrete yakın çalışan, çalıştırılan emekçilerin ücretleri de yukarıya doğru çıkacaktır. Bu, çalışanlar, ücretliler lehine bir etki yaratmaktadır."
“İşsizlikle Mücadelede Tek Çözüm Yolu İktisadi Büyümedir”
İşsizlikle mücadelede tek çözüm yolunun iktisadi büyüme olduğunu, yüzde 5'lik bir büyümenin 700 bin, yüzde 7'nin üzerinde bir büyümenin ise 1 milyon istihdamın yaratılmasına yol açtığını, sektördeki farklılaşmaya bağlı olarak rakamların değişebildiğini söyleyen Bakan Bilgin, aktif iş gücü ve pasif iş gücü politikalarıyla istihdamı desteklediklerini, sürdürülebilir olmasını sağlayan politikalar izlediklerini belirtti.
Bilgin, kısa çalışma ödeneği, nakdi ücret desteği ve benzeri desteklemeleri özellikle salgın döneminde etkin kullandıklarının altını çizerek, aktif iş gücü politikalarını, doğrudan doğruya işletmelere yeni istihdam yaratmak şartıyla verilen destekler olduğunu kaydetti. Bu desteklerin çok etkili olduğunu düşündüğünü vurgulayan Bilgin, "Bunları daha etkin bir şekilde sürdürebilmek için yaptığım incelemede, geçmiş dönemde yapılan istismarları ortaya çıkardım. Bunları istismar edilmeyecek bir şekilde yeniden düzenledik. Şartlarını belirledik ve yönetmeliğini yeniden yayımladık. Yeni istihdam şartıyla destekleri işletmelere sağlıyoruz" şeklinde konuştu.
İşsizlik Sigortası Fonu'nun desteklediği projeleri anlatan Bakan Bilgin, bunlardan birinin Toplum Yararına Çalışma Projesi (TYP) olduğunu söyledi. Fon kaynaklarının iyi yönetilmesi gerektiğini kaydeden Bilgin, istismara asla izin verilmediğini, bu sayede fonun kaynaklarının giderek büyüdüğünü ifade etti.
“Devletin Kaynaklarını Sömürü Kaynağı Olarak Görenlere Geçit Vermiyoruz”
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının hizmet alanlarından birisinin de sosyal güvenlik sisteminin içerisinde yer alan sağlık hizmetlerinin satın alınması olduğunu belirten Bakan Bilgin, Türkiye'de sağlık sigortası sisteminin, nüfusun yüzde 99'unu kapsayacak kadar genişletildiğini vurgulayarak, şöyle devam etti:
"Bu Türkiye'nin önemli başarılarından biridir. Yani sağlık sigortası kapsamına alınmayan kimse yoktur. İlaç ve tıbbi malzeme konusunda da dünya tıp otoriteleri tarafından onaylanmış her ilacı kapsam altına alıyoruz. Fakat bazı kampanyalar yapanlar var. Devletin kaynaklarını sömürü kaynağı olarak görenler var. Kutusu 20 bin, 30 bin, 80 bin dolar olan ilaçları Türkiye'ye satmak isteyen, bunun için de kampanya yapanlar var. Devletin kaynaklarını sömürü kaynağı olarak görenlere geçit vermiyorum. Bilin ki onların hiçbirisi ne dünya tıp otoriteleri tarafından ne Avrupa tıp otoriteleri tarafından ne de Türkiye'nin sağlık otoriteleri tarafından onaylanmamış ilaçlardır. Onlara geçit vermemiz demek, sömürüye kapı açmamız demektir. Bunlara asla fırsat vermeyeceğimizi buradan ifade etmek isterim."
Bakan Bilgin, ellerinde çeşitli uluslararası fonların bulunduğunu, bu fonları sanayide istihdamın artırılması için işletmelere sunduklarını aktararak, işletmelere istihdam sağlaması durumunda destek verdiklerini belirtti. Bilgin, bu çalışmayı doğrudan doğruya sanayide nitelikli iş gücünü yetiştirecek bir proje haline getirdiklerini söyledi.
“Sözleşmeli Personelin Kadroya Alınması Çalışması Teknik Olarak Bitti”
Bakan Bilgin, sözleşmeli personelin kadroya alınması konusuna değinerek, sözleşmeli personel diye tanımladıkları yapının içerisinde 32 türden sözleşmeli personelin bulunduğunu, bunların hepsinin bir disiplin altına alınacağını dile getirdi.
Yaklaşık 500 bin kişiyi ilgilendiren bu çalışmanın teknik olarak bitirildiğini ifade eden Bilgin, "Bu çalışmanın reform niteliğinde olduğunu belirtmek isterim. İrade Meclis'in iradesidir. Katkılarınıza şimdiden teşekkür ederim" dedi.
Bakanlığın önündeki sorunlardan birisinin de geçici işçiler meselesi olduğunu belirten Bilgin, "Bu geçici işçiler meselesi fevkalade önemli bir meseledir. Bu sorunu da çözüyoruz. Çalışmasını bitirdim, inşallah bu ay içerisinde yüce Meclis'e intikal eder" dedi.
“EYT’de En Kapsamlı Düzenlemeyi Yapacağımızdan Kimsenin Şüphesi Olmasın”
Bakan Bilgin, emeklilikte yaşa takılanlar konusunun Türkiye'nin önündeki en önemli konulardan birisi olduğunu, bu çalışmanın uzun sürmesinin nedeninin ise her kesimin dinlenmesi olduğunu söyledi.
Meselenin devlet açısından ele alındığını ancak doğrudan doğruya işverenleri ilgilendirdiğini söyleyen Bilgin, şunları aktardı:
"İşveren, 'Benim çalışanlarım kıdemli, tecrübeli, iş tecrübesi ve becerisi gelişmiş adamlar. Biz bunları kaybetmek istemeyiz ama bize bir de mali yükü var. Bunu nasıl yapacağız, bu süreci nasıl yöneteceksiniz?' diyor. Bize çeşitli tekliflerde bulunuyorlar. Şunu da öteleyin, bunu da öteleyin... Bir de çalışmanın teknik bölümüyle ilgili problemler var. 1999 öncesi işe girenlerle ilgili dijital ortamlarda kayıt sistemi yoktu. Bunların büyük çoğunluğu iş değiştirmiş, evrakları kaybolmuş. Bütün bunları organize etmeye çalışıyoruz. Kapsamına tam anlamıyla ulaştığımız zaman ki ben bu ayın sonuna kadar Meclis'e getireceğimi söylemiştim, inşallah sözümü tutarım, ocak ayına sarkmaz, bütün bu çalışmaları tamamladığımız zaman yüce Meclis ile paylaşacağım. En kapsamlı düzenlemeyi yapacağımızdan kimsenin şüphesi olmasın. Komisyonda, bugün yaş şartı olmasaydı Haziran ayına göre ne kadar insan emekli olabilirdi onu açıklamıştım. 1 milyon 600 bine yakındı. Bugün bu sayı biraz daha yükselmiş bulunuyor. Ocak ayında biraz daha yükselecek. Dolayısıyla dediğim gibi, bütün verileri elimize alıp gerçekçi bir çalışma yapmamız lazım. Özel sektöre yansıyacak yükün, kamuya yansıyacak yükün hepsini ortaya çıkardıktan sonra tüm kamuoyuyla paylaşacağım."
Genel Kurulda, bütçe üzerindeki konuşmaların ardından soru-cevap kısmına geçildi. Milletvekillerinin sorularını yanıtlayan Bakan Bilgin, bir konfederasyonun Ankara'da sadece 15 marketten fiyat alarak açlık ve yoksulluk sınırına yönelik veriler belirlediğini ifade ederek bunun sadece kamuoyu oluşturulması ve sendikalar açısından faydalı olabileceğini belirtti. Bu tür veriler için OECD, UNDP, BM ve uluslararası kuruluşların rakamlarına bakılmasını tavsiye eden Bilgin, "Keyfi belirlenmiş rakamlar üzerinden eleştirinin sağlıklı bir tarafı yok" dedi.
EYT düzenlemesi ile ilgili soru üzerine ise; bütün veriler ortaya çıktıktan sonra karar vereceklerini aktaran Bakan Bilgin, "Onun için buradan, bu akşam bir karar açıklamama yönelik beklenti, doğru bir beklenti değil. EYT konusunda bütün verileri belirledikten sonra, zaten çok geçmeyecek merak etmeyin, 10 gün, 15 gün, 20 gün sonra, bu ay içerisinde Meclis'e intikal edecek, o zaman etraflıca açıklayacağız" diye konuştu.
TBMM Genel Kurulunda, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve bağlı kurumların 2023 yılı bütçeleri kabul edildi.
